Tìm hiểu về hợp đồng song vụ và các loại hợp đồng song vụ thường gặp

Hợp đồng song vụ là hợp đồng dân sự mà các bên tham gia có những nghĩa vụ cần thực hiện. Hợp đồng song vụ rất gần gũi trong cuộc sống bởi gần như tất cả các hợp đồng đều suy định nghĩa vụ của các bên tham gia. Viettelnet sẽ cung cấp một số thông tin hữu ích về hợp đồng song vụ, cũng như là các trường hợp thường gặp của loại hợp đồng này trong bài viết sau:

Hợp đồng song vụ là gì?

Theo Khoản 1, Điều 402, Bộ Luật dân sự 2015 quy định về các hợp đồng song vụ như sau:“Hợp đồng song vụ là hợp đồng mà mỗi bên đều có nghĩa vụ đối với nhau”.

Đối với hợp đồng song vụ, các bên tham gia đều có nghĩa vụ thực hiện các công việc theo như đã thỏa thuận và giao kết trong hợp đồng. Hợp đồng mà chỉ một bên tham gia có nghĩa vụ mà không có quyền là hợp đồng đơn vụ. Về bản chất, hợp đồng song vụ và hợp đồng đơn vụ là hai loại hợp đồng đối lập nhau.

Nghĩa vụ được hiểu là việc mà các bên tham gia hợp động phải thực hiện. Đó có thể là các hành động như chuyển giao quyền, giao vật/trả tiền/giấy tờ có giá trị để thực hiện hoặc không thực hiện một công việc nào đó. Việc thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng nhằm đảm bảo lợi ích của một hay nhiều chủ thể có quyền trong hợp đồng.

Nội dung của hợp đồng song vụ

Vì hợp đồng song vụ là một loại hợp đồng hợp pháp theo quy định của pháp luật nên nội dung chính của hợp đồng song vụ không khác nội dung của hợp đồng dân sự. Bộ Luật Dân sự 2015 quy định hợp đồng song vụ bao gồm các nội dung như sau:

• Đối tượng hợp đồng
• Số lượng hàng hóa dịch vụ, chất lượng quy định trong hợp đồng song vụ
• Giá và phương thức thanh toán của các bên hợp đồng
• Địa điểm, thời gian và cách thức thực hiện hợp đồng
• Quyền, nghĩa vụ cụ thể của các bên tham gia hợp đồng
• Trách nhiệm nếu các bên không thực hiện đúng như trong hợp đồng
• Cách thức xử lý tranh chấp.

Một số loại hợp đồng song vụ thường gặp

Về bản chất, các loại hợp đồng dân sự mà có phát sinh nghĩa vụ của các bên đều là hợp đồng song vụ. Có nhiều loại hợp đồng song vụ khác nhau. Căn cứ theo Bộ luật Dân sự 2015 quy định về các loại loại hợp đồng dân sự thì các trường hợp liên quan đến hợp đồng song vụ là:

Hợp đồng mua bán hoặc trao đổi, trao tặng tài sản

Các loại hợp đồng dân sự liên quan đến việc mua bán, trao đổi hoặc trao tặng tài sản đều cho thể được coi là hợp đồng song vụ. Theo đó, bên bán/trao đổi/tặng có nghĩa vụ chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên còn lại. Bên mua/nhận tài sản có nghĩa vụ trả tiền hoặc giữ gìn, sử dụng tài sản.

Ví dụ: Hợp đồng mua bán đất, hợp đồng chuyển nhượng tài sản, di chúc,…

Hợp đồng cho vay hoặc cho thuê tài sản

Hợp đồng vay tài sản song vụ là sự thỏa thuận giữa các bên tham gia hợp đồng về việc vay – cho vay tài sản. Theo đó, nghĩa vụ của bên cho vay giao tài sản cho bên vay; và bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản khi đến thời hạn quy định.

Tài sản vay/cho vay phải được hoàn trả theo đúng số lượng, chất lượng như ban đầu. Lãi suất vay/cho vay tùy thuộc vào sự thỏa thuận giữa các bên tham gia hợp đồng.

Hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên tham gia hợp đồng về việc thuê – cho thuê tài sản. Theo đó, bên cho thuê có nghĩa vụ chuẩn bị và chuyển giao tài sản cho bên thuê (không chuyển giao quyền sở hữu).

Nghĩa vụ của bên thuê trả tiền cho bên cho thuê. Thời gian thuê, số tiền thuê, lãi suất do các bên tham gia hợp đồng thỏa thuận với nhau.

Ví dụ: Hợp đồng thuê nhà ở, hợp đồng cho vay tiền, hợp đồng thuê xe,…

Hợp đồng thuê khoán tài sản

Hợp đồng thuê khoán về bán chất cũng giống hợp đồng thuê tài sản thông thường. Tuy nhiên, đối tượng trong hợp đồng thuê khoán chủ yếu là tư liệu sản xuất trong khi đối tượng của hợp đồng cho thuê thông thường là tư liệu sinh hoạt.

Trong hợp đồng thuê khoán, bên cho thuê phải thực hiện nghĩa vụ giao tài sản cho bên thuê khoán. Bên thuê khoán có quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức thu được từ tài sản thuê khoán và có nghĩa vụ trả tiền thuê, lãi suất thuê, thuế các loại,…

Ví dụ: Hợp đồng thuê máy móc, hợp đồng thuê đất canh tác,…

Hợp đồng dịch vụ

Hợp đồng dịch vụ là sự thỏa thuận giữa bên cung cấp dịch vụ và bên sử dụng dịch vụ đó. Trong đó, bên cung ứng dịch vụ thực hiện cung cấp dịch vụ theo như thỏa thuận trong hợp đồng cho bên sử dụng dịch vụ, bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng. Cả hai bên tham gia đều có nghĩa vụ đối với nhau nên được coi là một loại hợp đồng song vụ.

Ví dụ: Hợp đồng tư vấn, hợp đồng quảng cáo, dịch vụ hợp đồng điện tử….

Hợp đồng hợp tác nghiên cứu, hợp tác kinh doanh

Hợp đồng hợp tác kinh doanh/nghiên cứu là sự thỏa thuận giữa các cá nhân hoặc pháp nhân về việc cùng đóng góp tài sản, công sức để thực hiện công việc kinh doanh/nghiên cứu. Qua đó, họ có nghĩa vụ thực hiện đúng như trong thỏa thuận hợp đồng và phải cùng chịu trách nghiệm nếu rủi ro xảy ra.

Ví dụ: Hợp đồng kinh doanh hải sản, hợp đồng liên doanh, hợp đồng nghiên cứu mỹ phẩm…

XEM THÊM >> Giải đáp: Hợp đồng điện tử có chuyển đổi ra văn bản giấy được không?

Trên đây là các thông tin cần thiết liên quan đến hợp đồng song vụ và một số loại hợp đồng song vụ thường gặp mà Viettelnet chia sẻ đến bạn đọc. Về bản chất, gần như tất cả các loại hợp đồng dân sự đều ra hợp đồng song vụ vì các bên tham gia đều có nghĩa vụ đối với đối phương. Do đó, các bên cần chú ý thực hiện đúng nghĩa vụ để tránh bị vi phạm hợp đồng là gặp những rủi ro không đáng có.