Hướng dẫn thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể & 7 lưu ý cần biết

Hướng dẫn đăng ký hộ kinh doanh cá thể mới nhất qua các bước và các lưu ý cần biết. Cùng thủ tục, các lệ phí đăng ký như thế nào?

Hộ kinh doanh cá thể là loại hình kinh doanh đơn giản và phổ biến nhất tại Việt Nam. Loại hình này phù hợp với những đối tượng kinh doanh nhỏ lẻ, ít nhân lực và vốn ít.

Trong bài viết này, Viettelnet sẽ hướng dẫn bạn chi tiết về hồ sơ, thủ tục đăng ký và 7 lưu ý quan trọng cần biết để tránh rủi ro khi đăng ký hộ kinh doanh.

I. Hộ kinh doanh cá thể là gì? Các đối tượng phù hợp

1. Tìm hiểu chung về hộ kinh doanh cá thể

Theo điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, hộ kinh doanh cá thể là một loại hình doanh nghiệp do một cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản hiện có của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ.

Trong trường hợp các thành viên của hộ gia đình cùng đăng ký hộ kinh doanh thì sẽ ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh, hay còn được gọi là chủ hộ kinh doanh. 

2. Các đối tượng phù hợp

Hộ kinh doanh cá thể phù hợp với những đối tượng sau:

• Cá nhân, hộ gia đình không có nhu cầu sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng (VAT) để tránh gặp các phiền phức về thuế như nộp tờ khai, nộp báo cáo quý, báo cáo tài chính…
• Cá nhân, hộ gia đình có quy mô kinh doanh nhỏ lẻ, ít vốn
• Cá nhân, hộ gia đình muốn hợp pháp hóa hình thức kinh doanh của mình, cần giấy phép khi cơ quan có thẩm quyền kiểm tra

Bên cạnh đó, một số đối tượng không cần phải đăng ký hộ kinh doanh cá thể bao gồm: Cá nhân, hộ gia đình hoạt động trong lĩnh vực nông – lâm – ngư nghiệp, làm muối, quà vặt, buôn chuyến, người bán hàng rong, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp.

XEM THÊM:

• Sử dụng hóa đơn điện tử ngành xăng dầu theo Nghị định 123, Thông tư 78
• Thủ tục đăng ký hóa đơn điện tử cho doanh nghiệp mới thành lập
• LIÊN HỆ MUA ĐĂNG KÝ DỊCH VỤ HÓA ĐƠN ĐIỆN TỬ VIETTEL
• Hướng dẫn cách xuất hóa đơn cho hộ kinh doanh mới nhất

II. Quyền thành lập và nghĩa vụ đăng ký hộ kinh doanh cá thể

Tất cả những cá nhân, thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự và năng lực pháp luật thì đều có quyền thành lập hộ kinh doanh và có nghĩa vụ đăng ký hộ kinh doanh theo quy định của Nhà nước.

III. Các ưu & nhược điểm của mô hình hộ kinh doanh cá thể

1. Các ưu điểm nổi bật

Mô hình hộ kinh doanh cá thể có các ưu điểm sau:

• Thủ tục thành lập khá đơn giản, không rườm rà, chế độ chứng từ sổ sách kế toán đơn giản
• Chủ thể kinh doanh có thể tự quyết định số vốn nằm trong khả năng của mình
• Quy mô gọn nhẹ, phù hợp với những cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ, ít vốn
• Không phải khai thuế hàng tháng và được áp dụng chế độ thuế khoán
• Được phép hoạt động kinh doanh tại nhiều địa điểm và có thể tạm ngừng kinh doanh vô thời hạn.

2. Một số nhược điểm cần khắc phục

Tuy nhiên, mô hình hộ kinh doanh cá thể vẫn tồn tại một số nhược điểm như:

• Hộ kinh doanh cá thể không có tư cách pháp nhân, không có con dấu và phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản đối của mình với mọi hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh.
• Mỗi cá nhân chỉ được thành lập duy nhất một hộ kinh doanh trên phạm vi toàn quốc
• Không được khai và tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ nên không được hoàn thuế, không xuất được hóa đơn giá trị gia tăng
• Khó huy động vốn do quy mô hoạt động của hộ kinh doanh cá thể nhỏ

IV. Hồ sơ và thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cá thể

1. Đăng ký hộ kinh doanh cá thể cần chuẩn bị

Khi đăng ký hộ kinh doanh cá thể, bạn cần chuẩn bị các loại giấy tờ sau:

• Đơn đề nghị đăng ký hộ kinh doanh cá thể theo mẫu
• Bản sao có công chứng CCCD/CMND/hộ chiếu của chủ hộ kinh doanh
• Bản sao không cần công chứng hợp đồng thuê nhà, hợp đồng mượn nhà hoặc sổ đỏ đối (nếu chủ hộ đứng tên địa chỉ hộ kinh doanh)

2. Cùng góp vốn đăng ký hộ kinh doanh cần chuẩn bị

Nếu các thành viên của hộ gia đình cùng góp vốn đăng ký hộ kinh doanh thì cần chuẩn bị thêm một số giấy tờ sau:

• Bản sao có công chứng CMND/CCCD/hộ chiếu của thành viên hộ gia đình
• Bản sao biên bản họp của các thành viên trong hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh cá thể
• Bản sao văn bản các thành viên trong hộ gia đình ủy quyền cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh
• Văn bản ủy quyền cho một người đại diện nộp hồ sơ (nếu có)
• Bản sao chứng chỉ hành nghề (nếu có)

V. Nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh cá thể ở đâu?

1. Quy định nộp hồ sơ đăng ký

Theo quy định tại Nghị định 01/2021/NĐ-CP, bạn có thể nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh cá thể tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.

Ngoài ra, bạn có thể thực hiện đăng ký hộ kinh doanh cá thể online tại trang dịch vụ công của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh/thành phố (mỗi tỉnh có 1 trang riêng). Sau khi đăng ký, hồ sơ của bạn sẽ được chuyển tiếp đến Phòng Tài chính – Kế hoạch hoặc Phòng Kinh tế của UBND quận, huyện để xét duyệt. 

2. Thời gian làm việc

Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận/huyện sẽ trao Giấy biên nhận, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và trả kết quả:

• Hồ sơ hợp lệ, Cơ quan đăng ký kinh doanh hẹn ngày lấy giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
• Trường hợp hồ sơ chưa đạt yêu cầu hoặc cần bổ sung, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận/huyện ra thông báo bằng văn bản nêu rõ nội dung cần sửa đổi, bổ sung qua tài khoản đăng ký kinh doanh. 

VI. Thời gian giải quyết hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh cá thể

1. Trường hợp hồ sơ hợp lệ

Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận hồ sơ hợp lệ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận/huyện sẽ trao giấy biên nhận và giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh nếu có đủ các điều kiện sau:

• Ngành, nghề đăng ký kinh doanh không nằm trong danh mục bị cấm của Pháp luật Việt Nam
• Tên của hộ kinh doanh được đặt đúng quy định tại Điều 88 Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp
• Nộp đủ lệ phí đăng ký hộ kinh doanh ca thể

2. Trường hợp hồ sơ không hợp lệ

Nếu hồ sơ không hợp lệ thì trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận hồ sơ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận/huyện phải thông báo bằng văn bản cho người nộp hồ sơ hoặc người thành lập hộ kinh doanh biết nội dung cần sửa đổi, bổ sung (nếu có).

Nếu sau 3 ngày làm việc kể từ khi nộp hồ sơ mà không nhận được giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cá thể hoặc thông báo sửa đổi, bổ sung hồ sơ thì người thành lập hộ kinh doanh hoặc hộ kinh doanh có quyền khiếu nại, tố cáo theo đúng quy định của pháp luật.

Vào tuần làm việc đầu tiên mỗi tháng, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp quận/huyện sẽ gửi danh sách hộ kinh doanh đã đăng ký ở tháng trước cho Cơ quan thuế, Phòng Đăng ký kinh doanh và cơ quan quản lý chuyên ngành cấp tỉnh.

VII. Đăng ký mà không kinh doanh có bị xử phạt không?

>> Xem thêm: Hướng dẫn tính thuế thu nhập doanh nghiệp mới nhất 2023

Theo quy định của luật doanh nghiêp, khi chủ doanh nghiệp đăng ký kinh doanh mà không có bất cứ hành động nào thì sē bị cơ quan thuế cho mã số thuế vào tình trạng người nộp thuế không còn hoạt động tại trụ sở chính. Khi đó, phòng đăng ký kinh doanh sē thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, việc doanh nghiệp đăng ký kinh doanh mà không kinh doanh có thể bị xử phạt hành chính vì các hành vi liên quan đến thuế nếu không kê khai thuế đúng thời hạn theo Điều 44, Luật quản lý thuế năm 2019 quy định.

VIII. 7 lưu ý cần biết khi đăng ký hộ kinh doanh cá thể

1. Đối tượng đăng ký

Theo Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, cá nhân, thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam từ đủ 18 tuổi và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự đều được quyền thành lập hộ kinh doanh cá thể. Trong đó, người đại diện các thành viên hộ gia đình đứng tên trên giấy phép kinh doanh được gọi là chủ hộ kinh doanh.

Xét trên phạm vi cả nước, một người chỉ đứng tên duy nhất một hộ kinh doanh. Nếu bạn đã là chủ một hộ kinh doanh trước đó (dù không kinh doanh nhưng vẫn chưa giải thể) thì sẽ không thể đứng tên trên hộ kinh doanh mới. Nếu muốn đăng ký hộ kinh doanh mới, bạn phải giải thể hộ kinh doanh cũ.

2. Cách đặt tên hộ kinh doanh

Mỗi hộ kinh doanh cá thể sẽ có tên gọi riêng, cụ thể như sau:

• Tên hộ kinh doanh cá thể được tạo thành từ 2 thành tố là: “Hộ kinh doanh + Tên riêng của hộ kinh doanh”
• Tên hộ kinh doanh không được sử dụng cụm từ “công ty”, “doanh nghiệp”  để tránh gây nhầm lẫn với loại hình doanh nghiệp.
• Tên hộ kinh doanh không được trùng với tên riêng của những hộ kinh doanh khác đã đăng ký trong phạm vi cấp huyện
• Không sử dụng tiếng anh để đặt tên cho hộ kinh doanh hoặc nếu có phải đảm bảo giữa các ký tự có dấu chấm đi kèm. Ví dụ: Hộ kinh doanh E.M.I.L.Y.

Thực tế, đối với các cửa hàng buôn bán tự phát (chưa đăng ký hộ kinh doanh) thì khi thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh sẽ 2 trường hợp: đổi tên cửa hàng cũ hoặc không. Trong trường hợp tên cửa hàng đã được một hộ kinh doanh khác đăng ký trước thì bạn cần thay đổi tên. Ngược lại, nếu tên cửa hàng chưa có hộ kinh doanh nào đăng ký thì bạn sẽ được quyền đăng ký tên đó. 

3. Địa điểm đăng ký kinh doanh

Địa điểm kinh doanh là nơi hộ kinh doanh cá thể thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trong đó, một hộ kinh doanh có thể hoạt động tại nhiều địa điểm nhưng phải chọn một địa điểm chính để đăng ký trụ sở hộ kinh doanh và thông báo cho Cơ quan quản lý thuế, cơ quan quản lý thị trường khu vực tiến hành hoạt động kinh doanh.

Nếu địa chỉ đăng ký hộ kinh doanh là nhà thuê hoặc mượn thì cần chắc chắn địa chỉ này chưa từng đăng ký kinh doanh hoặc đã đăng ký nhưng giải thể. Trong trường hợp có hộ kinh doanh chưa giải thể thì chủ nhà có thể lên UBND quận yêu cầu giải thể hộ kinh doanh này với lý do chủ hộ đã bỏ đi và không còn hoạt động ở đây nữa.

Ngoài ra, địa chỉ đăng ký hộ kinh doanh không được là chung cư (trừ trường hợp hộ kinh doanh với mục đích cho thuê nhà để ở) hoặc đang nằm trong khu quy hoạch của nhà nước.

4. Vốn điều lệ

Luật phát Việt Nam không có quy định cụ thể về số vốn tối thiểu hay tối đa đối với hộ kinh doanh. Do vậy, số vốn đăng ký kinh doanh sẽ tùy thuộc khả năng của mỗi người và quy mô, ngành nghề người đăng ký hướng đến.

Tuy nhiên, người đăng ký kinh doanh sẽ phải chịu trách nhiệm trên tất cả tài sản nếu việc kinh doanh không thuận lợi. Do đó, bạn cần cân nhắc đến điều này trước khi đăng ký kinh doanh.

Ngoài ra, hộ kinh doanh nên đăng ký số vốn thấp vì cơ quan thuế sẽ dựa vào 3 điều kiện sau để áp dụng mức thuế khoán hàng tháng cho hộ kinh doanh cá thể:

• Vốn cao hay thấp
• Địa điểm kinh doanh thuộc có thuộc khu vực sầm uất, có địa thế thuận lợi, mặt tiền hay trong hẻm
• Mặt hàng của hộ kinh doanh có khả năng tiêu thụ tốt hay không?

5. Số lượng lao động tối đa

Theo quy định trước đây, tối đa mỗi hộ kinh doanh cá thể có thể được sử dụng 9 lao động. Tuy nhiên, theo Nghị định 01/2021/NĐ-CP thì hộ kinh doanh không còn bị giới hạn số lượng lao động nữa. 

6. Ngành nghề đăng ký kinh doanh

• Hộ kinh doanh được quyền đăng ký nhiều ngành, nghề không nằm trong danh mục cấm của pháp luật Việt Nam
• Hộ kinh doanh chỉ được kinh doanh ngành nghề khi có đáp đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật và phải đảm bảo đảm bảo đáp ứng các điều kiện đó trong suốt quá trình hoạt động.
• Muốn kinh doanh ngành nào thì khi đăng ký thành lập ngành nghề đó trên giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh hoặc chọn mã ngành nghề muốn đăng ký nếu làm đăng ký online.

7. Các loại giấy tờ cần thiết để đăng ký hộ kinh doanh

• Hợp đồng thuê nhà, mượn nhà giữa chủ nhà và chủ hộ kinh doanh phải được ký trực tiếp, không thông qua trung gian
• Bản sao có công chứng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
• 2 bản sao công chứng CMND/CCCD của chủ hộ và các thành viên hộ gia đình cùng góp vốn thành lập hộ kinh doanh (nếu có)
• Các chứng chỉ bằng cấp đối với ngành nghề có điều kiện (photo công chứng)

IX. Các thắc mắc thường gặp khi đăng ký hộ kinh doanh cá thể

1. Một cá nhân có thể đăng ký thành lập nhiều hộ kinh doanh cá thể hay không?

Mỗi người chỉ có thể thành lập nhiều 01 hộ kinh doanh cá thể trên phạm vi toàn quốc.

2. Có thể đăng ký hộ kinh doanh cá thể khi không có hộ khẩu tại nơi đăng ký hay không?

Bạn có thể đăng ký hộ kinh doanh cá thể dù không có hộ khẩu tại nơi đăng ký nếu như chứng minh được quyền sử dụng địa điểm thành lập hộ kinh doanh hợp pháp: hợp đồng thuê, mượn địa điểm kinh doanh và giấy tờ công chứng nhà đất thuê.

3 Hộ kinh doanh cá thể có tư cách pháp nhân hay không?

Theo quy định của pháp luật, hộ kinh doanh cá thể không tư cách pháp nhân và chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản dân sự hiện có trước khi bắt đầu hoạt động kinh doanh.

4 Hộ kinh doanh cá thể có thể xuất hóa đơn giá trị gia tăng khấu trừ không?

Hộ kinh doanh ca thể không thể xuất hoá đơn VAT khấu trừ mà chỉ có thể xuất hoá đơn VAT trực tiếp.

Có thể thấy rằng, mô hình hộ kinh doanh cá thể vẫn được rất nhiều người ưa chuộng, nhất là với những đối tượng kinh doanh nhỏ lẻ, vốn ít. Viettelnet hy vọng qua bài viết trên đã giúp bạn có được các thông tin hữu ích.

Trong đó, nếu Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng dịch vụ chữ ký số cá nhân, doanh nghiệp thì có thể liên hệ ngay chuyên viên kỹ thuật của Viettel qua hotline 0866.222.900 – 0963.14.53.53 để nhận được tư vấn tận tâm nhất từ công ty.